Ooit, maar eigenlijk nog niet zo lang geleden, maakten we ons druk om oudere echtparen die door regelgeving niet langer bij elkaar konden wonen. We vonden het schandalig als de partners gescheiden moesten leven omdat de één zorg nodig had en de ander (nog) niet.
Inmiddels is het de gewoonste zaak van de wereld dat oudere echtparen niet eens meer in elkaars nabijheid mogen komen als ze niet onder één dak wonen. Hetzelfde geldt voor ouders met kinderen in een andere woonvorm. Ook is het zeer verantwoord om kwetsbare mensen te mijden als de pest. Allemaal voor hun eigen bestwil. En om de intensive care te ontzien.
Het is ook nu regelgeving die ons dwingt om hartverscheurende dingen te doen en na te laten. Of is het iets anders?
Waar is onze zorgzaamheid gebleven? Ons gevoel van rechtvaardigheid en zelfbeschikking?
Sinds wanneer doen we precies wat ons wordt gezegd en denken we niet meer na over de gevolgen?
Laat duidelijk zijn; ik ben een braaf persoon. Ik vind regels wel prettig. Het maakt duidelijk hoe we zaken aanpakken. Maar regels zijn er ook om ter discussie te stellen. Niets is erger als je tegen een muur van weerstand op loopt als je de ‘waarom’ vraag stelt. Het is alsof je weer drie jaar bent en elke vraag die je stelt wordt beantwoord met ‘daarom’ of ‘omdat ik het zeg’.
Het maakt me woedend dat er mensen zijn die sterven zonder hun dierbaren dichtbij, dat er mensen zijn die razendsnel aftakelen omdat ze hun naasten niet meer mogen zien en aanraken, dat er verstandelijk gehandicapten gedragsproblemen ontwikkelen omdat ze niet begrijpen waarom ze al zo lang niet meer hun gewone programma kunnen volgen, dat er mensen vereenzamen omdat ze doodsbang zijn of omdat anderen doodsbang zijn.
In de zorg hebben we geleerd hoe we ‘zorg op maat’ kunnen geven, hoe we, in samenspraak, de verpleging en verzorging kunnen toespitsen op wat belangrijk is. Voor de betrokkenen. Er is een ruime ervaring als het gaat om werken met persoonlijke behandelplannen en er wordt al zolang er zorg wordt verleend onderscheid gemaakt. Wat voor de één werkt, lukt bij de ander niet. Dankzij kennis en ervaring kunnen zorgmedewerkers voorkomen dat het middel heiliger wordt dan het doel; dat de regel dienstbaar blijft aan zorgzaamheid voor de medemens.
Ik roep hierbij iedereen werkzaam in de zorg op om het gesprek aan te gaan en de regels ter discussie te stellen. Niet om domweg alle regels terzijde te schuiven maar nauwkeurig te na te gaan waar de regels teveel knellen en waar maatwerk vraagt om zorgzame aanpassing. Zorgmedewerkers zijn in staat om goede overwegingen te maken met oog en oor voor de betrokkenen. En zorgmanagers, kwaliteitsmedewerkers, directie en andere kantoortijgers; steun de beslissingen die op de werkvloer worden genomen. Om erger te voorkomen.